Hậu biên yến quản đồng hành,
Giáp long chi tự điềm lành hữu linh.
Âm minh thư đoản tài tình,
Âm minh hùng đoản thanh vang hổ gầm.
Hổ gầm khẩu chớ lặng câm,
Hoặc rung khẩu hạ biết ra vẹn toàn.
Vậy thời cho rõ đừng oan,
Kẻo mà hay phản "Đạo Kê" là thường.
Xem gà ta phải cho tường,
Rõ rằng "hoa thới" một đường thẳng ngay.
Nội lên tiếp ứng nào hay,
Có mà "giáp độc" chận ngay là tài.
Chận rồi còn thể là hai,
Chấn trên giữ dưới thế hoài phải phân.
"Thần hổ đệ nhất" nên cân,
"Hổ thần đệ nhị" cũng phân rõ ràng.
Quay sang "liên cước tam hoàn",
Đôi chân phải có ngọc song mặt tiền.
Rõ ràng nó đá đòn kiêng,
Lại thêm đòn thủ mé cần đòn ngang.
Thêm rằng bể hậu khai biên,
Là tiên giáng xuống cậu tên gà nòi.
Trường thành địa giáp nên coi,
Những vảy ấy có gà hay thường thường.
Thới mang nhân tự một đường,
Dễ mà khinh nó sọ bêu phải tường.
Phải tường tứ ứng mà thương,
Đôi chân như một trường nương người mời.
"Song liên" là vảy của trời,
Phải xem cho nhớ đời đời nước hai.
Hiểu rằng vảy nhỏ "lạc mai",
Chẳng nên căn cứ một hai đòn tài.
Đòn tài bán nguyệt nữ giai,
Thêm vào ngón giữa ra oai nhiều đường.
Đừng cho thất hậu bản lườn,
Riêng hai thứ ấy kiên cường phải sâu.
Tam tài tứ quý là đâu,
Song tam song quý mới hầu tài cho.
Gà tài vảy độ càng to,
Nghinh thiên cho tỏ bo bo "độ điền".
Độ điền mới quý làm sao,
Hẳn là vua cả trên cao lộng hành.
Đến lần biên độc làm anh,
Đa biên mà dứt chẳng lành hiện ra.
Dặm xa ngoại ngón chỉa ra,
Gà hay cũng đặng tài xa phải đòn.
Ngón giữa giáp vảy nhập môn,
Tài hay móc họng như côn thọc hầu.
Con nào sọ thắt liền nhau,
Biết rằng là nó cam đau chịu đòn.
Khấc đầu nó chịu đá lòn,
Lủi sau lòn trước là con thế gà.
Thế gà hẳn có tài ma,
Nhằm đâu cũng đặng miễn là phản công.
Ga mà có quản mai hồng,
"Mai son" thời biết anh hùng là đây.
"Tam Vinh" vảy ấy gà hay,
Lộc điền cũng đặng gà cay gà kỳ.
"Tiểu son" tấm đỏ "ác tinh",
Nó là một thứ nên kinh phải nhường.
Vào tay cho biết đoạn trường,
Quản ngay mới đặng một đường như tên.
Ghim kia trường đoản một bên,
Nó là độc nhãn có tên rành rành.
Xét cho có ngọn có nghành,
Con nào gò nhật là anh can trường.
Gò cao mặt khuyết mà thương,
Thương chi gò lép nhãn to mà lồi.
Thẳng lưng cánh hẹp đã rồi,
Lại thêm đuôi phụng cổ đôi mình đầy.
Bày ra lưng tốt như vầy,
Lưng tôm chẳng khéo lưng gầy tài nghiêng.
Ngắn lưng tài ấy bất thiêng,
Lại thêm ngắn mã ngắn biên thường tài.
Đuôi dài giữa thủ một hai,
Vũ đôi đa sắc đa oai mà trường.
Hậu thêm lông quản lông cương,
Hẳn là lông tượng có đường hiển vinh.
tài như sấm động vang đình,
Một mình trấn thủ "kê linh" "kê thần".
Phụng đuôi điểm rất ân cần,
Quăn lông xoắn mã trông bần mà thương.
Kê kia phản vỹ nhiều đường,
Đặng xem cho biết "tứ thương khứ đà".
Một hai mão thủ xem qua,
Dáng to mà ngã bất là chỉ thiên.
Anh hùng chẳng ngã chẳng nghiêng,
Chấn trên mồng thủ trung kiên thăng trời.
Lại thêm hàm kéc lá đôi,
Mỏ xuôi mà đoản chính tôi anh hùng.
Túc trường có thể hình cung,
Đại song đại lép tài trung văn toàn.
Nở đùi ngắn quản thì ngoan,
Hậu trên nở dưới thắt ngang cán thần.
Cán thần cứ một mà phân,
Đùi hai trên dưới bất cân mà tài.
Nhìn xa ngón ngọ thấy dài,
Sát trung cang điểm là hai thứ quà,
Ngực gà cũng thể nhìn qua.
Gặp như thực tả "quý kê" hẳn là.
Hẳn là giống ấy văn gia,
Đa mưu chiến lược tài ra tật nguyền.
Lưỡi đầu lưỡng chẽ đã duyên,
Lại thêm lưỡi thấp lưỡi chuyên như rùa.
Gà này giống tỏ con vua,
Điểm đen đầu lưỡi bất thua "kê thần".
Như trên đã kể ân cần,
Kẻo rằng chẳng đặng xa chân thời phiền.
Bấy lâu tướng vảy bất duyên,
Cùng xin xuất hết chinh chuyên "Đạo gà".
Đạo gà như thể trăm hoa,
Biết đâu mà kể vảy xa vảy gần.
Xa gần nó ở ngoài chân,
Lộ dung hình dữ nên phân thế này.
Con nào đá cựa đá tầy,
Đá ngang đá dọc đá rày chẳng kiêng.
"Vy đao" "yểm địa" "thắt biên",
Thì ra vảy ấy bất kiêng bất nhường.
Thất hậu đoản thẳng một đường,
Lại thêm chia gối chán chường ối a !
Ai ơi áp khẩu chỉ ra,
Tài hay lụn bại thêm là phí công.
Đôi chân thủy được như sông,
Vảy khô như chết móng rồng phải kiêng.
"Tam Tài" đòn quý đòn thiêng,
Nó hay quăng đá bất kiêng chẳng nề.
Chân nào tứ trụ đa thê,
Đòn hay hiểm hóc vỗ về nước khuya,
"Lạc ma hàm cốc" cũng khuya,
Còn như ám chỉ ra tia độc đòn.
Xuyên thành hổ trảo nhiều con,
chém như dao cắt địch bon chạy dài.
Cẳng nào vấn án hoành khai,
Khôn lanh như chớp chẳng sai nhiều đường.
"Hổ đầu" "hắc bạch" phải thương,
Như thương "ẩn địa" "giáp cương" là thường.
Nhật thần hổ khẩu khai vương,
Chỉ tài võ nghệ cao cường phải ra.
Đao kia vảy đóng hoa cà,
Ấy là đao độc chết thà chẳng khinh.
Gặp tên song phủ giáp kinh,
Nhất thời đâm chết nhì thời bất dung.
Xem đao phải biết hãi hùng,
Cựa kim đóng thấp vòng cung vẹn toàn.
Phòng đao "giáp thới" truy hoan,
Ửng tâm nhật nguyệt mưu toan hổ rừng.
Thới mà cao thấp không chừng,
Án bên cánh tả đoản đừng phải phân.
Phủ hoành song giáp là trân,
Đòn luôn khép chặt đôi chân phải tường.
"Nhím kê" nó thật cao cường,
"Mỵ kê" mà có ngũ thương tử hình,
Dung nhan ấy thật là tinh,
Ngưỡng qua thời biết anh linh cả đời.
"Án thiên" gối phủ an nơi,
Gà hay kiếm đặng mà chơi mà chiều.
"Ám long" vảy ấy mĩ miều,
Một là "quái kiệt" hai là "linh kê".
Khai tiền vảy đóng một bề,
Vàng son đã hết gà chê gà thường.
Gà thường gối vảy ngũ tu,
Hoặc chân rọc chậu sinh ngu đui mù.
Vô đòn vô thế bất chu,
Là chân ngậm thẻ mạng tu phải tường.
Thập phần "phủ địa" là vương,
Thập ngay song địa cong đường đón đao.
Đôi chân như thật con nào,
Gà hay hiếm có tài cao phủ đầu.
Ví dầu ngự vày "liên châu",
"Huyền trâm" "khắc cựa" sanh câu thọc hầu.
Giáp cần đóng ở cao lâu,
Nằm bên tai tượng chớ đâu quản gà.
Kê này mới thật là ma,
Đấu đâu thắng đó hẳn là giáp linh.
"Xiên đao" vảy ấy cũng xinh,
Đa tài đâm chém mặc tình phải hay.
Độ đường hàng ấy cho ngay,
"Trái tam nhân tự" cũng hay đến cùng.
"Độ son" phải biết võ trung,
Nó là sinh đạo anh hùng nên thân.
"Hổ nhâm" ngón giữa đầu lân,
Nhị hồ hoa trổ như xuân gặp màu.
"Giao long" vảy ấy liền nhau,
Lấn qua hàng ngoại vỉa đau cắn đùi.
Con nào "ngón ngọ" rằng xui,
"Nhân tự trung tiết" lui cui chẳng nhường.
"Tả công" hàng quách nứt đôi,
Cựa hay đâm chém như đôi xuyên thành.
Chí đại dụng ấy lừng danh,
Gà hay kê quý để dành mà nuôi.
Nuôi chi dặm ngoại cán đôi,
Tiền trôi tốn của thêm bôi danh người.
Nên tìm cho tỏ một mười,
"Hậu biên" "độ kẽm" chớ thời phân hai.
Chân nào đã tỏ một hai,
Chân kia phải đặng hai phân tỏ đàng.
Đứng cho có lối có hàng,
Song song tương ứng song đàng tỏ ngay.
Chỉ cho một lối đá hay,
Ra trường đứng ngủ ẩn may rõ ràng.
Kẻ chơi người chỉ bàng quan,
Xem đâu mà đặng võ toàn ẩn kê.
Gà này thân chủ nào chê,
Bởi chưng vì nó có bề hiển vinh.
Chỉ cho kê quý mặc tình,
Một thân "ngũ đoản" âm minh như thần.
Đạo gà phải giữ vào thân,
Bao dung chẳng tỏ muôn phần xót xa.
Hậu nhân lắm kẻ xem qua,
Đạo sanh tiền khắc hậu là chẳng phân.
Vương đôi thi thể bất cân,
Thứ ngang thứ mạng thứ cần phải thua.
Kê đôi thượng hạ tranh đua,
Ắt là thua thượng, thượng thua chi tài.
Thiếu vai điềm ấy bất oai,
Có mà ăn đặng cũng hoài công nuôi.
Xét thân trường xét tới đuôi,
Lại thêm "phụng vỹ" thúc nuôi phải cần.
Ngắn đùi đóng ở giữa thân,
Ấy là kê dưới ân cần mé trong.
Đi trên trường túc hình cong,
Bỏ thân sát ức song đầu đá cao.
Đi trên đá dưới chẳng nao,
Miễn là cho đặng con nào thủ thân.
Bèn thêm khép chặt đôi cần.
Thế mà mở rộng có lần phải thua.
Sách này dựa thế tranh đua,
Cho người hiếu học thêu thùa "cáp kê",
Cáp kê lắm thế nhiều bề,
Khôn lanh mưu lược ắt về chiến công.